Η οπτική νευρίτιδα είναι μία φλεγμονώδης διαταραχή του οπτικού νεύρου που οδηγεί σε απομυελίνωση και σε έναν σημαντικό αριθμό ασθενών προαναγγέλλει την εμφάνιση Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας (Απαιτείται απεικονιστικός με MRI για τον προσδιορισμό του κινδύνου). Η πάθηση εκδηλώνεται με αιφνίδια, μονόπλευρη μείωση της όρασης, διαταραχές των χρωμάτων και των οπτικών πεδίων, με χαρακτηριστικό άλγος κατά τις οφθαλμικές κινήσεις. Η πλειοψηφία των ασθενών είναι γυναίκες με μέση ηλικία τα 32 έτη.
Η ανάκτηση της όρασης αρχίζει συνήθως στις 2 έως 4 εβδομάδες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Ανάλογα με την βαρύτητα της εμφάνισης και τα απεικονιστικά ευρήματα ο ιατρός μπορεί να προχωρήσει σε θεραπεία του ασθενούς με ενδοφλέβια κορτικοστεροειδή, και εν συνεχεία από του στόματος χορήγηση με σταδιακή μείωση της δόσης (Optic Neuritis Treatment Trial).
Η ιδιοπαθής ενδοκράνια υπέρταση είναι νόσος που προσβάλει γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας σε ποσοστό 90% των περιπτώσεων. Κύριους παράγοντες κινδύνου αποτελούν το αυξημένο σωματικό βάρος και η σημαντική αύξηση του βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα (>10% του σωματικού βάρους). Στα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνονται πονοκέφαλος, παροδική απώλεια της όρασης κατά την αλλαγή θέσης της κεφαλής ή το σκύψιμο, εμβοές ή αλλοι ενδοκράνιοι ήχοι, διπλωπία (λόγω πάρεσης του απαγωγού νεύρου), μείωση της όρασης και διαταραχές των οπτικών πεδίων.
Η διάγνωση απαιτεί νευρο-απεικονιστικό έλεγχο (Εικόνα 3) και την διενέργεια οσφυονωτιαίας παρακέντησης. Επειδή η νόσος δύναται να οδηγήσει σε μόνιμη απώλεια της όρασης και πλήρη τύφλωση, η προσεκτική παρακολούθηση των ασθενών είναι αποφασιστικής σημασίας για τον έλεγχο της οπτικής λειτουργίας και την τροποποίηση της θεραπείας (φαρμακευτικής αγωγή ή χειρουργική παρέμβαση [optic nerve sheath fenestration, shunting]).
Ο ασθενής με διπλή όραση (διπλωπία) βλέπει στους στόχους διπλούς. Συνήθως η διπλή όραση στους ασθενείς αυτούς εμφανίζεται μόνο όταν κοιτάζουν με τα δύο μάτια συγχρόνως (διόφθαλμα), και εξαφανίζεται όταν κλείσουν το ένα τους μάτι (δεν έχει σημασία ποιο).
Ο ασθενής με διπλωπία αντιμετωπίζει πολλά καθημερινά προβλήματα (δυσκολία στην ισορροπία και κίνηση, συντονισμούς ματιών – χεριών, οδήγηση κ.ά.).
Διπλωπία εμφανίζεται όταν τα δύο μάτια δεν εστιάζονται πάνω στον ίδιο στόχο. Σπάνια, εμφανίζεται μονόφθαλμη διπλωπία, λόγω ύπαρξης κάποιων παθήσεων το ενός ματιού.
Τα κυριότερα αίτια της διόφθαλμης διπλωπίας είναι:
- Ιογενή
- Τραυματικά (κρανίου, οφθαλμών, οφθαλμικών μυών)
- Παθήσεις του εγκεφάλου (λοιμώξεις, όγκοι, ανευρύσματα κ.ά.)
- Αγγειακές παθήσεις
- Μυοπάθειες
- Διαταραχή των μηχανισμών ταύτισης των δύο ειδώλων
Σε κάθε ασθενή με διπλωπία, απαιτείται πλήρης οφθαλμολογικός, νευρολογικός και νευροαπεικονιστικός έλεγχος (μαγνητική ή αξονική τομογραφία).
Η θεραπευτική παρέμβαση ποικίλει, ανάλογα με το αίτιο.
Ένα παιδί με νυσταγμό εμφανίζει μια συνεχή ρυθμική κίνηση των ματιών του (η κατεύθυνση της κίνησης ποικίλει από παιδί σε παιδί), ενώ κάποιες φορές οι κινήσεις των ματιών μπορεί να συνοδεύονται και από αντίστοιχες ρυθμικές κινήσεις και του κεφαλιού.
Ο νυσταγμός μπορεί να είναι συγγενής (όταν εμφανίζεται από τους πρώτους μήνες της ζωής), ή επίκτητος (όταν πρωτοεμφανίζεται αργότερα).
Τα αίτια μπορεί να είναι οφθαλμολογικά - που συνήθως προκαλούν σημαντικά μειωμένη όραση - (πχ. αλφισμός, δυσπλασίες του οπτικού νεύρου, συγγενής καταρράκτης, δυστροφίες του αμφιβληστροειδή κ.ά.), ή νευρολογικά (πχ. σκλήρυνση κατά πλάκας, σύνδρομα, μεταβολικά νοσήματα κ.ά.).
Κάθε παιδί με νυσταγμό θα πρέπει να ελέγχεται λεπτομερώς από παιδοφθαλμίατρο και παιδίατρο, ώστε να εντοπιστεί η αιτία του νυσταγμού του. Σε περιπτώσεις επίκτητου νυσταγμού, το παιδί θα πρέπει να ελέγχεται και από παιδονευρολόγο.
Πολλά παιδιά με νυσταγμό, καταφέρνουν να μειώσουν το εύρος των κινήσεων των ματιών, υιοθετώντας συγκεκριμένη θέση κεφαλιού και βλέμματος (ραιβόκρανο). Σε αυτή τη θέση βλέπουν καθαρότερα, και την προτιμούν για να δούν λεπτομέρειες.
Γενικά, τα παιδιά με νυσταγμό βλέπουν καλύτερα σε κοντινές αποστάσεις από ότι σε μακρινές, και τα γυαλιά συνήθως δεν βοηθούν. Ο νυσταγμός δεν υποχωρεί μόνος του και τα παιδιά θα πρέπει να παρακολουθούνται για την εξέλιξη της όρασής τους.
Ειδικά γυαλιά με πρίσματα ή χειρουργικές παρεμβάσεις συνιστώνται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.
