Τι είναι ο καταρράκτης
Ο καταρράκτης είναι η θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού που βρίσκεται στο πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού. Σε φυσιολογικές καταστάσεις ο κρυσταλλοειδής φακός είναι διαυγής. Διάφορα αίτια μπορούν να προκαλέσουν τη θόλωση του φακού. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο καταρράκτης σχετίζεται με την ηλικία. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπως η χρόνια αγωγή με κορτικοστεροειδή ή οι φλεγμονές στον οφθαλμό που οδηγούν στο σχηματισμό καταρράκτη.
Πως διαγιγνώσκεται ο καταρράκτης
Η διάγνωση του καταρράκτη γίνεται μέσω της βιομικροσκόπησης του οφθαλμού. Στα αρχικά του στάδια μπορεί να είναι ασυμπτωματικός και να προκαλεί μόνο αλλαγή στη διαθλαστική διόρθωση. Κατά την εξέλιξή του οδηγεί σε μείωση της οπτικής οξύτητας αλλά και της ποιότητας της όρασης αφού μπορεί να προκαλέσει θάμβος και δυσφωτοπτικά φαινόμενα.
Πώς θεραπεύεται ο καταρράκτης
Μέχρι στιγμής η μόνη αντιμετώπιση του καταρράκτη είναι χειρουργική. Η πιο σύγχρονη και ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδος είναι αυτή της φακοθρυψίας. Η τεχνική περιλαμβάνει τη δημιουργία μικρών τομών της τάξης των 2 χιλιοστών και τη γαλακτοματοποίηση του κρυσταλλοειδούς φακού. Σκοπός είναι η διατήρηση της κάψας του φυσικού φακού και η τοποθέτηση ενός τεχνητού ενδοφακού στη θέση του. Οι τομές δεν απαιτούν συρραφή για την επούλωση τους διότι δημιουργούνται με τέτοιο τρόπο ώστε να σφραγίζουν από μόνες τους. Σε περιπτώσεις που ο ασθενής έχει και κερατοειδικό αστιγματισμό μπορεί τοποθετηθεί τορικός ενδοφακός που να εξισορροπεί τη διάθλαση. Παράλληλα υπάρχουν και πολυεστιακοί ή τριπλοεστιακοί φακοί που μπορούν να οδηγήσουν στην πλήρη απαλλαγή βοηθημάτων οράσεως μετά την επέμβαση καταρράκτη.
Συνοπτικά
- Ο καταρράκτης επηρεάζει την οπτική οξύτητα αλλά και την ποιότητα της όρασης
- Η μόνη θεραπεία είναι η χειρουργική αντιμετώπιση
- Ο καταρράκτης πρέπει να χειρουργείται όταν δημιουργεί προβλήματα στην καθημερινότητα του ασθενούς και επηρεάζει την ποιότητα της ζωής του
- Μετά την επέμβαση καταρράκτη ο ασθενής μπορεί να έχει καθαρή όραση χωρίς γυαλιά
- Η επέμβαση της φακοθρυψίας θεωρείται ασφαλής όταν πραγματοποιέιται από έμπειρο χειρουργό
Παιδικός Καταρράκτης
Καταρράκτης μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία (και στην παιδική), η μορφολογία του ποικίλει, και η σοβαρότητά του κρίνεται από το εάν και πόσο επηρεάζει την όραση ενός παιδιού.
Η αποκατάσταση του παιδικού καταρράκτη είναι χειρουργική, ωστόσο δεν την χρειάζονται όλοι οι παιδικοί καταρράκτες. Μόνο 3 στα 10.000 παιδιά, εμφανίζουν καταρράκτη που πρέπει να χειρουργηθεί.
Εάν ο καταρράκτης είναι συγγενής (εμφανής από τους πρώτους μήνες της ζωής) και χειρουργήσιμος, τότε η επέμβαση θα πρέπει να γίνει τους πρώτους 2 μήνες της ζωής. Η απόφαση αφορά στον ιατρό και τους γονείς.
Ο παιδικός καταρράκτης μπορεί να είναι κληρονομικός, να οφείλεται σε δυσπλασία του φακού, σε γενετικές ή μεταβολικές διαταραχές, σε ενδομήτριες λοιμώξεις (π.χ. ερυθρά, τοξόπλασμα, κυτταρομεγαλοιός, απλός έρπης), σε άλλα συστηματικά νοσήματα, στην προωρότητα, σε τραύμα, ενώ σε ένα μεγάλο ποσοστό τα αίτια παραμένουν άγνωστα.
Ο παιδικός καταρράκτης μπορεί να εμφανιστεί κατά τη γέννηση ή αργότερα στα χρόνια της ανάπτυξης.
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς για την επέμβαση του παιδικού καταρράκτη
- Στόχος της αντιμετώπισης του καταρράκτη είναι η προσπάθεια ανάπτυξης της όρασης, και στη προσπάθεια αυτή, η επέμβαση αποτελεί μόνο την αρχή.
- Η επέμβαση διαφέρει από την αντίστοιχη του ενηλίκου και απαιτεί εμπειρία.
- Η αποκατάσταση του φυσικού φακού που αφαιρείται, επιτυγχάνεται είτε με την τοποθέτηση ειδικού ενδοφακού, ειδικούς φακούς επαφής ή γυαλιά.
- Όπως κάθε επέμβαση έτσι και αυτή, μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους, τόσο πρώιμους (μολύνσεις κ.ά.), όσο και όψιμους (γλαύκωμα, θολώσεις του οπτικού άξονα από μεμβράνες, αποκόλληση κ.ά.).
